Ο Ιπποκράτης πριν από 2.400 χρόνια, δήλωσε: «Αυτό που χρησιμοποιείται αναπτύσσεται. αυτό που δεν χρησιμοποιείται απορρίπτεται.
Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι η σωματική αδράνεια αυξάνει σημαντικά τη σχετική συχνότητα εμφάνισης στεφανιαίας νόσου, οξύ εμφράγμα του μυοκαρδίου, αρτηριακής υπέρτασης, καρκίνου του παχέος εντέρου, καρκίνου του μαστού , σακχαρώδη διαβήτη τύπου II και οστεοπόρωση. Πρόσφατα ευρήματα έχουν δείξει ότι η σωματική αδράνεια επιδεινώνει τη γενική κατάσταση της. Έτσι, η σωματική άσκηση έχει θεωρηθεί πολύτιμο και ασφαλές θεραπευτικό εργαλείο για τη θεραπεία ασθενών με ρευματικές παθήσεις και υγείας των παιδιών και των εφήβων που πλήττονται από διάφορες ασθένειες.
Παρά την γνώση που δείχνει ότι η σωματική άσκηση μπορεί να αποτρέψει και να θεραπεύσει τις περισσότερες χρόνιες ασθένειες, ενώ ένας καθιστικός τρόπος ζωής είναι ο κύριος παράγοντας κινδύνου που προδιαθέτει σε χρόνιες ασθένειες, οι ασθενείς με ρευματικές ασθένειες συχνά συνίσταται να ξεκουράζονται, ως τρόπος πρόληψης της δραστηριότητας της νόσου ή φθορά στις αρθρώσεις. Η αποτελεσματικότητα αυτής της σύστασης έχει αμφισβητηθεί. Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι ασθενείς με ρευματοπάθειες που συμμετέχουν σε τακτικά προγράμματα σωματικής άσκησης έχουν λιγότερο συχνό πόνο στις αρθρώσεις και δυσκαμψία και καλύτερη απόδοση στις καθημερινές δραστηριότητες σε σύγκριση με τους σωματικά ανενεργούς ρευματοπαθείς.
Τα παιδιά με ρευματοπάθεια έχουν αρκετές κλινικές εκδηλώσεις, όπως κόπωση, χρόνιο πόνο, δυσκαμψία, αρθρίτιδα και παραμορφώσεις των αρθρώσεων, που προδιαθέτουν σε καθιστικό τρόπο ζωής. Έτσι, σχηματίζεται ένας επικίνδυνος φαύλος κύκλος, με συμπτώματα που οδηγούν σε σωματική αδράνεια, τα οποία με τη σειρά τους , επιδεινώνουν τα κλινικά ευρήματα των ασθενών. Σε αυτό το πλαίσιο, η σωματική άσκηση γίνεται η μόνη λύση, ικανή να διακόψει τον κύκλο. Έτσι, οι επαγγελματίες υγείας, συστήνουν σωματική δραστηριότητα στα παιδιά με ρευματικές παθήσεις.
Κάποιοι τύποι παιδικών ρευματικών παθήσεων είναι οι ακόλουθοι:
- ιδιοπαθής αρθρίτιδα
- Δερματομυοσίτιδα
- Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
- ιδιοπαθής μυοσκελετικός πόνος
- Σκληροδερμία
- σπονδυλαρθρίτιδα
Παρακάτω παραθέτουμε τους βασικότερους τύπους άσκησης που οφείλουν να ακολουθήσουν τα παιδιά με ρευματικές παθήσεις.
Αερόβια άσκηση: Αύξηση καρδιαγγειακής ικανότητας και αντοχής (π.χ. περπάτημα μέσης έντασης, ποδηλασία ή χρήση στατικού ποδήλατου, κολύμβηση, χορός ). Ο στόχος της αερόβιας άσκησης είναι η βελτίωση της καρδιοαναπνευστικής αντοχής, με ελάχιστο ή καθόλου πόνο στις αρθρώσεις. Επειδή, όμως, τα άτομα αυτά συχνά παρουσιάζουν χαμηλά επίπεδα καρδιοαναπνευστικής αντοχής και μυϊκής δύναμης, πρέπει να γίνεται σταδιακή ένταξη σε υψηλής έντασης σωματικές δραστηριότητες, ώστε να ελαχιστοποιείται η πρόκληση κακώσεων και επιδείνωσης των συμπτωμάτων τους
Άσκηση ενδυνάμωσης: Βελτιώνει την μυϊκή δύναμη και μάζα και την οστική αντοχή (π.χ. Άσκηση με βαράκια-λάστιχα ή με το βάρος σώματος). Συνιστάται ισομετρική παρά δυναμική προπόνηση με στόχο την πρόληψη τραυματισμού στις αρθρώσεις.
Η άσκηση με αντιστάσεις, εκτός του ότι βελτιώνει τη μυϊκή δύναμη και αντοχή, μπορεί να μειώσει τον πόνο και να βελτιώνει τη λειτουργική ικανότητα των παιδιών αυτών
Άσκηση ευλυγισίας (Διατάσεις): Μειώνει τον κίνδυνο πτώσεων και η τακτική επανάληψη είναι μια κύρια επιλογή σε ένα πρόγραμμα βελτίωσης φυσικής κατάστασης. Είναι βασικές για την προθέρμανση και αποθεραπεία μετά από μια συνεδρία άσκησης. Η διάταση γίνεται σε όλο το εύρος τροχιάς κίνησης της άρθρωσης, μέχρι του σημείου ανελαστικότητας/ήπιας διάτασης του μυός, όπου η κίνηση δεν αναπαράγει πόνο.
Αυξάνουμε το εύρος κίνησης σε κάθε άσκηση μόνο εάν δεν υπάρχει πόνος στην άρθρωση, ή αυτός είναι πολύ ήπιος. Συνδυασμός δυναμικών και στατικών διατάσεων που στοχεύουν στους μυς όλων των κύριων αρθρώσεων.
Άσκηση ισορροπίας: Ενισχύει την ισορροπία και την δύναμη κυρίως των κάτω άκρων, μειώνοντας τον κίνδυνο πτώσεων. Οι ασκήσεις ισορροπίας μπορούν να εκτελεστούν με εξοπλισμό όπως μπάλες γυμναστικής (fit ball) , Bosu , δοκό ισορροπίας αλλά και χωρίς εξοπλισμό μόνο με το βάρος του σώματος
Εν κατακλείδι η συνεχής έρευνα που γίνεται τα τελευταία χρόνια έχει οδηγήσει στην καλύτερη κατανόηση των παιδικών ρευματικών παθήσεων και σε μια πιο ολοκληρωμένη αντιμετώπισή τους, που, εκτός από τη φαρμακευτική αγωγή, περιλαμβάνει την άσκηση και την εκπαίδευση του ασθενούς, με στόχο την καλύτερη ποιότητα ζωής του και τη βελτίωση της καθημερινότητάς του.
Βιβλιογραφία
The rapeutic effects of exercise training in patients with pediatric rheumatic diseases Bruno Gualano1, Ana Lúcia de Sá Pinto2, Maria Beatriz Perondi3, Hamilton Roschel4, Adriana Maluf Elias Sallum5, Ana Paula Tanaka Hayashi6, Marina Yazigi Solis6, Clóvis Artur Silva7 -Κεντρικό Συμβούλιο υγείας ΚΕ.Σ.Υ https://www.arthritis.org
Στέλιος Νικολαου
Γυμναστής , EXERCISE for all s.n